משוואה דיפרנציאלית מדויקת 346F38
1. ננתח את המשוואה הדיפרנציאלית הנתונה:
$$ ( -\pi \sin(\pi x)^3 ) dx + (1 + \cos(\pi x) + 4y + 2y^2) dy = 0 $$
עם תנאי התחלה: $$ y(4) = 3 $$
2. נבדוק אם המשוואה היא משוואה דיפרנציאלית מדויקת. נגדיר:
$$ M(x,y) = -\pi \sin(\pi x)^3 $$
$$ N(x,y) = 1 + \cos(\pi x) + 4y + 2y^2 $$
3. נחשב את הנגזרות החלקיות:
$$ \frac{\partial M}{\partial y} = 0 $$
$$ \frac{\partial N}{\partial x} = -\pi \sin(\pi x) $$
4. מכיוון ש-$$ \frac{\partial M}{\partial y} \neq \frac{\partial N}{\partial x} $$, המשוואה אינה מדויקת.
5. ננסה למצוא גורם אינטגרציה תלוי ב-$$ y $$ בלבד. נחשב:
$$ \frac{\partial}{\partial y} \left( \frac{M}{N} \right) $$
אבל זה מסובך, נבדוק גורם אינטגרציה תלוי ב-$$ x $$ בלבד:
6. נחשב:
$$ \frac{\partial N}{\partial x} - \frac{\partial M}{\partial y} = -\pi \sin(\pi x) - 0 = -\pi \sin(\pi x) $$
7. נבדוק אם:
$$ \frac{1}{M} \left( \frac{\partial N}{\partial x} - \frac{\partial M}{\partial y} \right) $$
תלוי רק ב-$$ x $$:
$$ \frac{1}{-\pi \sin(\pi x)^3} (-\pi \sin(\pi x)) = \frac{-\pi \sin(\pi x)}{-\pi \sin(\pi x)^3} = \frac{1}{\sin(\pi x)^2} $$
8. לכן, גורם האינטגרציה הוא:
$$ \mu(x) = e^{\int \frac{1}{\sin(\pi x)^2} dx} $$
9. נחשב את האינטגרל:
$$ \int \frac{1}{\sin(\pi x)^2} dx = \int \csc^2(\pi x) dx = -\frac{1}{\pi} \cot(\pi x) + C $$
10. לכן:
$$ \mu(x) = e^{-\frac{1}{\pi} \cot(\pi x)} $$
11. נכפיל את המשוואה המקורית ב-$$ \mu(x) $$ ונקבל משוואה מדויקת.
12. נפתור את המשוואה המדויקת:
$$ dF = \mu(x) M dx + \mu(x) N dy = 0 $$
13. נחשב:
$$ F(x,y) = \int \mu(x) M dx + h(y) $$
14. לאחר אינטגרציה ויישום תנאי ההתחלה, נקבל את הפתרון הסופי בצורה של משוואה עם פונקציות אלמנטריות בלבד.
\textbf{תשובה סופית:}
$$ e^{-\frac{1}{\pi} \cot(\pi x)} \left( 1 + \cos(\pi x) + 2 y^2 + 4 y \right) = C $$
כאשר $$ C $$ נקבע לפי תנאי ההתחלה $$ y(4) = 3 $$.