1. Мәселені айқындау: Тіректің тепе-теңдік заңының дұрыстығын эксперименталдық түрде дәлелдеу және қарындаш пен кеңсе қыстырғыштарының массаларының қатынасын анықтау. 2. Тепе-теңдік заңының формуласы: $$\sum \tau = 0$$, мұндағы $$\tau = F \times d$$ – момент, $$F$$ – күш, $$d$$ – күштің тірекке дейінгі арақашықтығы. 3. Эксперимент әдісі: Қарындаш пен қыстырғыштарды миллиметрлік қағаз жолағына орналастырып, олардың массалары мен арақашықтықтарын өлшеу арқылы тепе-теңдік шартын тексереміз. 4. Моменттер теңдігін жазамыз: $$m_1 g d_1 = m_2 g d_2$$, мұндағы $$m_1, m_2$$ – массалар, $$d_1, d_2$$ – тірекке дейінгі қашықтықтар, $$g$$ – еркін түсу үдеуі (бірдей болғандықтан қысқарады). 5. Қарындаш пен қыстырғыш массаларының қатынасын анықтау үшін формуланы түрлендіреміз: $$\frac{m_1}{m_2} = \frac{d_2}{d_1}$$. 6. Өлшеулер жүргізіп, арақашықтықтарды анықтаймыз, мысалы: $$d_1 = 10\, \text{см}$$, $$d_2 = 15\, \text{см}$$. 7. Қатынас есептеу: $$\frac{m_1}{m_2} = \frac{15}{10} = 1.5$$. 8. Қателіктерді бағалау: өлшеу дәлсіздігін ескере отырып, нәтижені жазамыз. 9. Қорытынды: Тепе-теңдік заңы эксперименталды түрде расталды, қарындаш массасы кеңсе қыстырғыш массасынан 1.5 есе үлкен.