Масштаб Талбай Нум Өнцөг
1. Асуудал: Газрын зургийн масштаб 1 : 100000 гэж өгөгдсөн.
Энэ нь газрын зураг дээрх 1 мм газар дээр 100000 мм буюу 100 метрийн үнэлэмжтэй гэсэн үг.
2. 20 км зайг мм-ээр зургийн дээр хэрхэн дүрслэхийг олоё.
Эхлээд 20 км-г мм рүү хөрвүүлье:
$$20 \text{ км} = 20 \times 1000 \text{ м} = 20000 \text{ м}$$
$$20000 \text{ м} = 20000 \times 1000 \text{ мм} = 20000000 \text{ мм}$$
3. Газрын зураг дээрх зай $x$ мм гэвэл:
$$x = \frac{\text{гэрлийн зай (мм)}}{\text{масштаб}} = \frac{20000000}{100000} = 200 \text{ мм}$$
---
4. Асуудал: 16 см хажуудтай дөрвөлжин дотор дөрвөн 5 см радиустай квадратын дөрвөн булан бүрт гурвалжны хэсэг багтаж байна.
Тойргуудын радиус нь 5 см.
5. Дүрсний талбайг олоход, дөрвөлжингийн талбайг тооцоод, түүнийг тойргийн хэсгүүдээс хасна.
Дөрвөлжингийн талбай:
$$16 \text{ см} \times 16 \text{ см} = 256 \text{ см}^2$$
6. Тойргийн дөрвөн 1/4 дугуй амраг байгааг анзаардаг. Дэмжингууд нийлээд нэг бүтэн тойрог болно.
Тойргийн талбай:
$$\pi \times 5^2 = 25\pi \text{ см}^2$$
7. Талбайн зурвас (будсан хэсгийн төв хэсэг) нь дөрвөлжин ба дугуй талбайн зөрүү юм:
$$256 - 25\pi \text{ см}^2$$
---
8. Асуудал: Тойргийг AB: BC: CA = 5 : 9 : 10 харьцаагаар хуваажээ.
AB, BC, CA нь гурвалжны гурвалжин нумууд бөгөөд нийт 180 градус.
9. Нумын өнцөг гэдгийг олохын тулд бид харьцааг тусгайлан бодно.
Нумын харьцаа:
$$5 + 9 + 10 = 24$$
10. Долоогийн өнцөг болно:
$$\angle AB = \frac{5}{24} \times 360^\circ = 75^\circ$$
$$\angle BC = \frac{9}{24} \times 360^\circ = 135^\circ$$
$$\angle CA = \frac{10}{24} \times 360^\circ = 150^\circ$$
---
Товч дүгнэлт:
1. Газрын зураг дээр 20 км зай $=$ 200 мм
2. Талбай $=$ $$256 - 25\pi$$ см${}^2$
3. Нумын өнцгүүд $75^\circ$, $135^\circ$, $150^\circ$ байна.